نسخه نویسی خارج از فهرست دارویی، شیوه‌های نادرست قیمت‌گذاری دارو، تقسیم بندی دارویی و درگیری مردم با داروخانه‌ها و پزشکان، کاهش داروهای تحت پوشش بیمه با افزایش تعداد بیمه‌شدگان و سرگردانی و ازدحام مردم در داروخانه‌های دولتی مشکلاتی است که سازمان‌های بیمه گر، مردم، مسئولان و متولیان امر دارو، با آنها مواجه هستند و وظیفه دولت و وزارت بهداشت است که علاوه بر تامین داروی مورد نیاز مردم، بر توزیع و سهولت دسترسی آن نیز نظارت داشته باشد.
رسول دیناروند، معاون غذا و داروی وزارت بهداشت ودرمان، در این خصوص گفت: براساس قانون، فقط داروهایی که در فهرست رسمی دارویی کشور وجود دارد در داروخانه‌ها توزیع می‌شود و بخش قابل توجهی از این داروها نیز تحت پوشش بیمه هستند، اما برای اینکه بیماران در موارد خاص با تشخیص پزشک از داروهای خارج از فهرست محروم نشوند، مراکز تک‌نسخه‌ای دارویی با مجوز وزارت بهداشت تشکیل شده‌اند.
دیناروند عنوان کرد: تجویز داروهایی که در فهرست دارویی کشور وجود ندارد از چالش‌هایی است که برخی پزشکان آن را ایجاد کرده و موجب سرگردانی و به سختی افتادن بیماران می‌شوند.
وی افزود: این امر نیازمند تجدید نظر است و پزشکان نباید منجر به سرگردانی بیماران شوند و بایستی حتی‌المقدور داروهای موجود در فهرست دارویی کشور که امروزه فهرست بسیار مطلوبی دارد را برای بیماران تجویز کنند.
وی در ادامه خاطرنشان کرد: هم‌اکنون زیر ساخت‌های لازم برای فعالیت در دانشگاه برای برنامه‌های حوزه غذا و دارو فراهم شده است.
دکتر دیناروند، همچنین به خبرگزاری فارس بیان د اشت: مراکز تک‌نسخه‌ای، داروهای خارج از فهرست مورد نیاز بیماران را از خارج تهیه می‌کنند و در اختیار بیماران قرار می‌دهند اما با توجه به بار مالی بالای این داروها برای بیماران و امکان تجویز غیرمنطقی و در موارد غیرضرور این داروها به منظور مدیریت مصرف دارو در کشور، فقط پزشکانی که تعهدنامه مربوط به تجویز داروهای خارج از فهرست را امضا کنند حق تجویز این داروها را دارند. در غیراین صورت تجویز داروهای خارج از فهرست ممنوع است.
دیناروند پیش از این، گفته بود: تعداد مراکز فوریت‌های دارویی یا همان مراکز تک نسخه‌ای دارویی کشور طی سال‌های اخیر افزایش یافته و از 5 مرکز به 20 مرکز رسیده است. اکنون حتی در مراکز برخی استان‌ها مانند شیراز نیز وجود دارند و تقاضا برای تأسیس شعب این مراکز، در اصفهان و تبریز هم وجود دارد.
وی ادامه داد: مراکز تک نسخه‌ای اگر داروهای خارج فهرست را در اختیار داشته باشند به بیماران تحویل می‌دهند، در غیراین صورت ظرف2 تا 7 روز دارو را از خارج برای بیمار تهیه می‌کنند و در اختیار وی قرار می‌دهند.
در زمان حاضر 3 هزار و 710 قلم دارو در کشور به ثبت رسیده و در فهرست رسمی دارویی کشور ثبت شده است.از این تعداد، 2 هزار و 845 قلم دارو توسط 70 کارخانه داروسازی در داخل کشور تولید می‌شود و 865 قلم داروی خارجی نیز توسط 60شرکت وارد‌کننده وارد کشور شده و داروهای ثبت شده در فهرست دارویی در 8 هزار و600 داروخانه فعال کشور توزیع می‌شود.
12درصد نسخه‌ها حداقل یک قلم کورتون دارند!
12 درصد از نسخ دارویی کشور حداقل دارای یک قلم کورتون و فاقد توجیه علمی است. دکتر دیناروند با اشاره به تجویز آنتی بیوتیک در بیمارستان‌ها و بروز مقاومت‌های میکروبی اظهار کرد: به لحاظ اهمیت موضوع تجویز و مصرف منطقی دارو، کمیته‌ای به دستور وزیر بهداشت در دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور تشکیل شد.
معاون غذایی و داروی وزارت بهداشت با بیان اینکه طبق اصول و مسائل قانونی موظف به تجویز و مصرف منطقی دارو هستیم، اضافه کرد: هم‌اکنون زیرساخت‌های آن فراهم و بخشنامه‌های مربوطه ابلاغ شده است.
دکتر دیناروند با بیان اینکه ضوابط و شیوه‌های کاری مطابق با پیشرفت‌های علمی و فناوری دنیا به روز شده است، خاطرنشان کرد: به فراخور ورود شیوه‌های نوین تولید محصولات، راه‌های تخلف و تقلب نیز افزایش یافته است.
از این‌رو از طریق اصلاح ضوابط شیوه نظارت در اداره کل و تغییر مکانیزم کنترلی واردات و ثبت عوارض تلاش می‌شود از بروز انواع تخلف‌ها جلوگیری شود.
تناقض در واردات دارو
وزارت بهداشت در حالی کاهش 20درصدی ورود داروهای تک نسخه‌ای به کشور را یکی از اولویت‌های سال‌جاری خود عنوان کرده است که مستندات نشان می‌دهد به‌دلیل شکسته شدن انحصار مراکز تک نسخه‌ای، واردات داروهای تک نسخه‌ای نه تنها کاهش نداشته که با افزایش نیز همراه بوده است.
سرپرست اداره کل نظارت بر امور دارو و مواد‌مخدر معاونت غذا و داروی وزارت بهداشت با اعلا‌م این مطلب اظهار داشت: طبق قانون برنامه چهارم توسعه کشور، وزارت بهداشت موظف به جلوگیری از ورود، توزیع و عرضه داروهای خارج از فهرست دارویی کشور است.
ضمن اینکه براساس همین قانون، پزشک موظف است در تجویز دارو از فهرست دارویی کشور تبعیت کند.دکتر اکبر عبداللهی اصل در عین حال به موضوعی اشاره کرد که باعث تناقض در نحوه تجویز دارو از سوی پزشکان می‌شود.
وی تصریح کرد: یک بند در آیین‌نامه نظام پزشکی وجود دارد که به پزشک اختیار می‌دهد در مورد نیاز بیمارش، هر دارویی که به صلا‌ح دانست با مسئولیت خودش تجویز کند.
این 2قانون با هم تناقض دارد و وزارت بهداشت برای حل این تناقض، راه‌اندازی مراکز تک نسخه‌ای را در دستور کار خود قرار داد.هدف از راه‌اندازی مراکز تک نسخه‌ای، جلوگیری از ایجاد بازار قاچاق دارو در کشور عنوان شده است.
در واقع این مراکز، داروهایی را که نمی‌شود به‌صورت عادی در سیستم رسمی کشور وارد شود را تامین می‌کنند.
تقسیم بندی دارویی و افزایش درگیری مردم با داروخانه ها
عضو شورای‌عالی داروخانه‌ها گفت: تقسیم بندی داروها که براساس دستورالعمل‌های مورد توافق سازمان بیمه گر و سیاست‌های وزارت بهداشت صورت گرفته، بدون بستر‌سازی و بدون اتخاذ تدابیر جانبی صورت گرفته است و نمی‌تواند به تنهایی مناسب باشد چون باید در کنار این دستورالعمل‌ها، اقدامات دیگری نیز در نظر گرفته شود.
دکتر رهبر مژدهی آذر افزود: هم‌اکنون براساس دستورالعمل‌های سازمان‌های بیمه گر، برخی داروها را فقط پزشکان متخصص، برخی دیگر را فقط پزشکان عمومی و همچنین برخی دیگر از داروها نیز با عنوان داروهای بیمارستانی فقط باید از طریق بیمارستان‌ها تجویز شود، که این دستورالعمل به تنهایی مناسب نیست
